W dzieciństwie astma występuje częściej u chłopców niż u dziewczynek

O astmie oskrzelowej, jednej z najczęściej występujących chorób przewlekłych układu oddechowego rozmawiamy z dr n. med. Zygmuntem Nowackim* specjalistą chorób dzieci i alergologiem.

Jakie są zasady leczenia tej choroby?

Niezależnie od leczenia farmakologicznego muszą być wdrażane zalecenia mające na celu zmniejszenie narażania dziecka na czynniki wyzwalające objawy choroby, czyli eliminacja alergenów.
Leki przeciwastmatyczne należy podawać drogą wziewną lub/i doustną. Ich dawka powinna być najniższa, ale taka, która stabilizuje (kontroluje) chorobę. Największą zaletą leków wziewnych jest to, że docierają bezpośrednio do oskrzeli, dzięki temu można uzyskać największe stężenie leku w drogach oddechowych. Ze względu na to, że główną przyczyną choroby jest przewlekłe zapalenie, najważniejszą grupę leków w tym przypadku stanowią te o działaniu przeciwzapalnym.
Zawsze niezmiennym elementem leczenia astmy staje się rozpoznawanie czynników, które wywołują ataki i unikanie ich. Każdy chory na astmę, bez względu na jej stopień ciężkości może mieć zaostrzenie, czyli ciężki napad duszności z zagrożeniem życia i dlatego wszyscy chorzy powinni mieć plan przewlekłego leczenia i plan postępowania w zaostrzeniach choroby w formie pisemnej.

W jakim celu ma być ta instrukcja? Czyżby można na astmę umrzeć?

Śmierć w stanie astmatycznym jest na szczęście zjawiskiem rzadkim. Ale u chorych na astmę nawet prawidłowo i skutecznie leczonych, występują zaostrzenia wymagające z góry, na piśmie ustalonego sposobu postępowania. Najczęstszą przyczyną wyzwalającą zaostrzenie astmy u dzieci jest zakażenie wirusowe układu oddechowego. Na drugim miejscu znajdują się alergeny występujące w powietrzu lub wewnątrz pomieszczeń, w których przebywa dziecko. Może to być wysiłek fizyczny, zmiana pogody, czynniki drażniące jak np. ostre zapachy, opary farb, aerozole, perfumy, dym z ogniska, dwutlenek siarki, pokarmy, dodatki do żywności. Czasem czynnikiem wyzwalającym są leki np. aspiryna. Zaostrzenia (potocznie atak astmy) wykazują różne nasilenie, czasem jest ono tak duże, że występuje bezpośrednie zagrożenie życia. Dlatego lekarz prowadzący powinien wielokrotnie powtarzać schemat postępowania i zaopatrzyć pacjenta w pisemną instrukcję, czyli plan leczenia zaostrzeń. W planie tym ustalone są dawki leków, kolejność i czas ich przyjmowania, tak aby leczenie zaostrzenia mogło rozpocząć jeszcze przed uzyskaniem porady lekarskiej.

* Dr n. med. Zygmunt Nowacki – specjalista chorób dzieci, alergolog ,wykładowca Polskiego Towarzystwa Zwalczania Chorób Alergicznych. Autor wielu poradników dla rodziców dotyczących zasad diagnostyki i profilaktyki chorób alergicznych.