Jak rozszerzać dietę dziecka karmionego naturalnie, a jak dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym

Przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka pokarm kobiecy może stanowić wyłączne pożywienie niemowlęcia. W tym okresie Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią.

Obowiązujące obecnie zalecenia żywienia niemowląt sugerują w by pierwszych dwunastu miesiącach życia karmienie naturalne było podstawą żywienia niemowlaka, a produkty rozszerzające dietę stanowiły jej uzupełnienie.  Kiedy mama nie może karmić piersią, zaleca się, by wprowadzić preparat mlekozastępczy. Wówczas do szóstego miesiąca życia niemowlę karmimy sztucznym mlekiem początkowym, ale już w piątym miesiącu powinniśmy wprowadzić pierwsze uzupełniające pokarmy.

Karmienie niemowląt w drugim półroczu

Konieczność wprowadzania pokarmów uzupełniających do diety niemowlęcia wynika ze zwiększającego się zapotrzebowania na składniki odżywcze, których samo mleko nie może już dostarczyć. Uzupełniające pokarmy wprowadzamy by dostarczyć maluszkowi dodatkowej energii, żelaza, witamin oraz pierwiastków śladowych, jak również przygotować go do bardziej urozmaiconej diety w późniejszym okresie życia. Jest to czas kiedy powinniśmy rozpocząć przyzwyczajanie niemowlaka do nowości. Na tym etapie życia nasza pociecha poznaje walory smakowo-zapachowe pokarmów.

Zalecenia żywienia niemowląt, o których już wspominaliśmy, mają być zbiorem wskazówek dla rodziców. Pamiętajmy, że schemat żywienia niemowląt, zwłaszcza sztucznego żywienia, podaje orientacyjne wielkości porcji. Starajmy się kierować apetytem naszej pociechy. Przykładowo jeśli dziecko nie chce zjeść całej przygotowanej przez nas porcji posiłku mlecznego nie zmuszajmy go do tego.

Mamy dwa schematy żywienia niemowląt, oddzielny dla niemowląt karmionych piersią i osobny dla żywionych sztucznie. Jeśli niemowlę karmimy wyłącznie piersią, pierwsze posiłki uzupełniające wprowadzamy po ukończeniu szóstego miesiąca życia. Z kolei jeśli maluszek karmiony jest mlekiem modyfikowanym (tzw. karmienie sztuczne), takie żywienie można rozpocząć miesiąc, dwa wcześniej.

Rozszerzanie diety dziecka – zasady

Nowe produkty wprowadzajmy stopniowo, pojedynczo, kolejno (najlepiej w kilkudniowych odstępach czasu, co 3-4 dni, niekiedy proponuje się nawet co siedem dni) i w niewielkiej ilości (3-4 łyżeczki), bardzo uważnie obserwując reakcję dziecka. Dzięki temu, w przypadku wystąpienia objawów nietolerancji pokarmu (np. biegunki, wymiotów, zmian na skórze, wyraźnego niepokoju lub nadmiernej płaczliwości) będziemy mogli łatwo ustalić ich przyczynę i odpowiednio zmodyfikować dietę. Dlatego też starajmy się nie wprowadzać równocześnie kilku nowych produktów.

Najczęściej proponuje się by rozszerzanie diety niemowlęcia rozpocząć od podania przecieru jarzynowego lub owocowego (początkowo jednoskładnikowego) albo soku owocowego (np. jabłkowego). Można również zacząć od podania kaszki (np. ryżowej). Nie ma jednak ścisłych zaleceń określających, jaki rodzaj pokarmu uzupełniającego wprowadzać do diety niemowlęcia jako pierwszy. Kolejność wprowadzania poszczególnych pokarmów prawdopodobnie nie ma większego znaczenia, jednak warzywa do jadłospisu warto wprowadzić przed owocami.

Pokarmy uzupełniające (np. papki, zupki jarzynowe, kaszki) od razu podawajmy łyżeczką. Instytut Matki i Dziecka zwraca uwagę na to, by posiłki uzupełniające były podawane łyżeczką lub z kubka, a nie przez smoczek, m.in. dlatego, by nie zaburzyć odruchu ssania dziecka oraz nie rozrzedzać pokarmów, bo celem jest przyzwyczajenie dziecka do nowej ich konsystencji.

Posiłków nie powinniśmy solić ani dodawać do nich cukru.

Niezmiernie ważne jest także to, by nie zmuszać dziecka do jedzenia lecz je zachęcać. Na początku powinniśmy podawać dosłownie kilka łyżeczek papki. Powinniśmy wziąć pod uwagę, że maluszkowi pewne produkty w pierwszej chwili mogą nie smakować. W takiej sytuacji zrezygnujmy z nich i wróćmy po kilku dniach.

Nigdy nie zakładajmy, że nasz maluszek czegoś nie będzie chciał jeść. Nie kierujmy się własnymi preferencjami żywieniowymi, tym, że nam coś nie smakuje, czegoś nie lubimy. Jadłospis dziecka powinien być systematycznie urozmaicany.

Bardzo ważna jest zarówno konsystencja, jak i struktura pokarmów. Pamiętajmy o tym by w odpowiednim momencie zmieniać konsystencję pożywienia. Kiedy nasza pociecha nauczy się już dobrze połykać wprowadźmy papki z grudkami, a gdy ukończyły dziesiąty miesiąc życia zacznijmy podawać jarzyny i mięso w konsystencji stymulującej żucie pokarmu. Czasami niemowlę może nie chcieć jeść jarzynki z buraczków (papka), ale już po pokrojonego w słupki, ugotowanego buraczka sięgnie bardzo chętnie.
 

Schemat karmienia niemowląt żywionych mlekiem naturalnym

Schemat karmienia niemowląt żywionych mlekiem modyfikowanym

Schemat żywienia niemowląt - porady

Początkowo podajemy maluszkowi raz dziennie jednodaniowy obiad początkowo w postaci zupki-przecieru, natomiast w dziesiątym miesiącu wprowadzamy obiad składający się z dwóch posiłków: zupy jarzynowej z kaszką zawierającą gluten oraz jarzyn z gotowanym mięsem.

Dodatek kaszki manny do zupki w szóstym miesiącu życia to 2-3g.

Maluszek nie powinien spożywać więcej niż 150g przecieru owocowego dziennie.

Do przyrządzania posiłków używajmy oleju rzepakowego zawsze dodając go na końcu. Zawiera on odpowiednią proporcję niezbędnych kwasów tłuszczowych, które w znaczący sposób wpływają na rozwój maluszka.

Dieta w pierwszym roku maluszka powinna być lekkostrawna. Sugeruje się gotowanie na parze, w wodzie bez dosalania.

Zwłaszcza do drugiego roku życia dziecko potrzebuje odpowiedniej ilości tłuszczu w diecie. W tym okresie życia stanowi on bardzo istotny składnik zarówno energetyczny, budulcowy, jak i metaboliczny. Tłuszcz mleczny (również masło czy twarożek) jest źródłem cholesterolu, który na tym etapie życia warunkuje prawidłowy rozwój układu nerwowego, syntezę hormonów sterydowych oraz ułatwia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczu (witaminy A, D, E i K).

Jeśli przestrzegamy tego, co zaleca schemat żywienia niemowląt, dostarczamy niemowlęciu niezbędnego dla regulacji motoryki przewodu pokarmowego błonnika i zapobieganie ewentualnym objawom jego niedoborów takim jak np. wzdęcia brzucha.

Karmienie niemowląt - dopajanie

W drugim półroczu życia można rozpocząć próby pojenia malucha kubeczkiem. Warto by była to przede wszystkim woda podawana w specjalnym kubeczku dla niemowląt (tzw. kubek niekapek). Z takiego kubeczka maluszek może korzystać przez wiele miesięcy zanim nauczy się pić ze zwykłego naczynia. Jest to też pierwszy etap przygotowywania dziecka do rozstania się z butelką.

Ile dziecko powinno pić?

Od urodzenia do 6 m-ca życia 100-190ml/kg masy ciała

Od 6 m-ca życia do 12 m-ca życia 800-1000ml