Przed badaniem wzroku dziecka

O atropinie, o tym jak ją zakraplać dziecku i dlaczego robią to rodzice a nie lekarz, rozmawiamy z dr Iwoną Filipecką, okulistką*

Agnieszka Usiarczyk: Rodzice dzieci, którym okulista przepisał atropinę drżą, gdy mają wpuścić ją do oczu. Wiedzą, że atropina jest trującym alkaloidem. Jej nazwa nawet pochodzi od imienia greckiej bogini losu - Atropos, która wyznaczała kres życia człowieka i w odpowiednim czasie przecinała nić życia nożycami. Śmiertelna dawka atropiny to 10 mg (10 ml flakon 1 proc. atropiny zawiera 100 mg tego leku). Dlaczego rodzice podają lek a nie okulista?

Dr Iwona Filipecka, okulistka: Atropina jest stosowana po to, by umożliwić lekarzowi dokładne zbadanie refrakcji oka. Badanie służy określeniu wady wzroku i zmian chorobowych związanych ze wzrokiem. Jej zadaniem jest tzw. porażenie akomodacji, które ma pomóc w jak najdokładniejszym zbadaniu pacjenta. U dzieci zdolność akomodacji jest bardzo duża, więc atropinę podaje się przez kilka dni (zwykle 5 dni) dwa razy dziennie po 1-2 krople do każdego oka. W związku z tym, tak częste wizyty o okulisty, mogą być dużym problemem.

Atropina jest stosowana od dawna, a ryzyko powikłań w przypadku, gdy podają ją rodzice jest takie samo, jak w sytuacji, gdy podawana jest w gabinecie lekarskim. Ważne jest, by rodzice obserwowali dziecko w trakcie przyjmowania atropiny i gdy zaobserwują jakiekolwiek niepokojące objawy, natychmiast odstawili lek i skonsultowali się z lekarzem. Atropinę podaje się dzieciom, dorosłym, a także ciężarnym i osobom starszym. Nie stosuje jej się, gdy mamy infekcję, np. zapalenie spojówek, gdyż może zafałszować objawy choroby.

Co powinno nas zaniepokoić?

Atropina może wywołać niepożądane skutki uboczne, takie jak reakcje alergiczne w postaci obrzęku powiek, zaczerwienienia twarzy, suchej i swędzącej skóry. Oprócz tego mogą wystąpić zaburzenia pracy serca, nadpobudliwość dziecka, podwyższona temperatura. Zwykle objawy mijają, gdy odstawi się lek. Zdarzają się też przypadki silniejszego zatrucia, gdy przedawkujemy krople. Dziecko może mieć trudności w oddychaniu. Wówczas natychmiast należy wezwać karetkę.

W każdym przypadku, gdy zalecane jest podawanie atropiny, lekarz powinien uprzedzić rodziców o konieczności zgłoszenia się do pediatry w przypadku wystąpienia któryś z objawów. Ponadto dzieci mogą być w tym okresie płaczliwe. Aby ograniczyć te niepożądane objawy, najmłodszym podaje się 0,5 proc. atropiny. Trzeba też pamiętać, by lek chronić przed dziećmi. Po skończeniu stosowania, wylać zawartość, a butelkę wypłukać i od razu wyrzucić.