Nawet 30 g na dobę w pierwszych tygodniach życia

Prawidłowa waga noworodka jest najlepszym wskaźnikiem, że dziecko się najada, a pokarm zaspokaja potrzeby rosnącego organizmu. Jeśli dziecko prawidłowo się rozwija, nie ma potrzeby częstego kontrolowania wagi. Wystarczy, gdy będzie ono ważone co kilka tygodni w czasie wizyt w przychodni.

Dzieci rodzą się ze średnią wagą około 3,5 kg. Zwykle w pierwszych dniach życia gubią około 10 proc. masy ciała, ale już dziesiątego dnia, najpóźniej po 2 tygodniach po porodzie, noworodki donoszone powracają do wagi urodzeniowej.

W następnych tygodniach noworodek a później niemowlak systematycznie powinien przybierać na wadze. Jakie tempo przyrostu wagi noworodka uznaje się za normę?

- Nie ma ściśle określonych norm przyrostu masy ciała. Przyjmuje się, że noworodek powinien przybierać na wadze od 20 g do 30 g na dobę, czyli około 140-210 g na tydzień w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia. Przez kolejne trzy miesiące waga rośnie trochę wolniej (średnio 500 g miesięcznie). Dziecko na ogół podwaja urodzeniową masę ciała do 6 miesiąca życia - mówi dr n. med. Hanna Orłowska, specjalista pediatra w Centrum Medycznym ENEL-MED. Prawidłowo rozwijającego się noworodka, urodzonego w terminie, nie ma potrzeby ważyć w domu.

Normy wagowe noworodków

Większość noworodków urodzonych w terminie waży między 2800-3800 gram, choć zdarzają się dzieci mniejsze – ważące mniej niż 2,8 kg i bardzo duże – powyżej 4 kg. Chłopcy zwykle są ciężsi od dziewczynek o ok. 250 gram.

Wyjątkowo duże noworodki rodzą się dużym (i cięższym) rodzicom, ale tylko w części jest to kwestia genów. Na wagę noworodka wpływ ma też dieta kobiety w ciąży a także jej stan zdrowia – nadwaga i otyłość skutkują często cukrzycą ciążową, która zwiększa masę urodzeniową noworodka.

Z drugiej strony – brak substancji odżywczych, uboga z mikroelementy i witaminy dieta pociągają za sobą niedożywienie noworodka, który może urodzić się z niską masą urodzeniową (poniżej 2,5 kg). Przyczyną niskiej masy urodzeniowej dziecka często bywają choroby matki (gestoza, anemia, przewlekłe wymioty), ale częstą przyczyną jest styl życia kobiety – sięganie po używki: alkohol, nikotynę, ale również napoje zawierające kofeinę.

Dzieci z niską masą urodzeniową rodzą się, co zrozumiałe, również w przypadku ciąż mnogich.

Waga noworodka i niemowlaka: siatki centylowe

Jeśli jednak rodzice chcą wiedzieć czy i ile maluch przybiera na wadze, należy ważyć go raz w tygodniu bez ubrania i pieluszki, najlepiej przed posiłkiem. - Wyniki pomiaru nanosimy na siatki centylowe i w ten sposób oceniamy, czy rozwój fizyczny dziecka mieści się w granicach normy – mówi lekarka.

Siatki centylowe można znaleźć w książeczce zdrowia dziecka – tej papierowej albo na eBobas.pl.

Na siatce zaznacza się dane: wagę, wzrost, wiek (można to robić samemu, jeśli lekarz nie nanosi pomiarów).

Pionowa oś oznacza wzrost lub wagę, pozioma wiek (liczony w miesiącach na małej siatce i w latach na dużej). Granice normy centylowej mieszczą się pomiędzy 3 a 97 centylem. Średnia waga i średni wzrost to 50 centyl. - Aby sprawdzić, czy waga dziecka jest prawidłowa, należy poszukać na osi poziomej jego wieku (np. 2 miesiąc), a na osi pionowej wartości odpowiadającej jego wadze i zaznaczyć kropkę na przecięciu tych dwóch linii. Na siatce znajdują się krzywe biegnące z lewego dolnego do prawego górnego rogu. Najgrubsza, środkowa linia to mediana oznaczająca 50. centyl.

Jeśli kropka znajdzie się w jej najbliższej okolicy to znak, że waga dziecka jest średnia dla jego grupy wiekowej. Powyżej znajdują się krzywe odpowiadające 75, 90 i 97 centylowi. Jeśli np. kropka wypadnie nam na krzywą 75 centyla oznacza to, że 75 proc. dzieci waży mniej niż nasze dziecko, a zatem pomiar jest w normie - wyjaśnia lekarka. O otyłości dziecka mówimy, gdy waga przekracza 97 centyl, a o niedowadze, gdy wartości są poniżej 3 centyla.

- Gdy waga dziecka mieści się poniżej 3 centyla albo przekracza 97 centyl, należy koniecznie skontaktować się z lekarzem i ustalić właściwe postępowanie. Zaniepokoić powinny również gwałtowne skoki wagi, jeśli np. dziecko znajdowało się na np. 50 centylu, a przy kolejnej kontroli znajduje się na 25 czy nawet 10 centylu. Także nagły przyrost masy ciała powinien skłonić do poszukiwania jego przyczyny - gdy np. dziecko było na 50 centylu, a raptem znajduje się na 90 centylu - mówi pediatra.

Waga noworodka: co robić, gdy masa ciała nie przyrasta

Niekiedy przyrost wagi dziecka może być zachwiany okresowym brakiem apetytu, co jest związane np. z ząbkowaniem czy chorobami, które dziecko przechodzi.

- Jeśli zaś dziecko jest zdrowe, zjada prawidłowo, ale nie przybiera na wadze, być może przyczyną jest niedostateczna laktacja, nieprawidłowe przystawianie do piersi lub smak pokarmu, który zależy od diety mamy. Jeśli dziecko nie przybiera na wadze, a do tego jest apatyczne i kapryśne udajemy się do lekarza, który zdecyduje, czy potrzebne są dodatkowe badania - mówi dr Orłowska. Często przyczyną braku należnego przyrostu masy ciała są błędy w karmieniu, refluks żołądkowo-przełykowy, a czasem poważne choroby dotyczące różnych narządów. Agnieszka Usiarczyk