Najważniejsze to poić dziecko by nie dopuścić do odwodnienia

Biegunka (zmiana konsystencji kupki na płynną lub półpłynną, kupka z krwią, ropą albo dużą ilością śluzu) jest niebezpieczna dla niemowląt i małych dzieci. Nie ma co zwlekać z pokazaniem dziecka lekarzowi, ponieważ u małych dzieci istnieje duże ryzyko szybkiego odwodnienia się.

Dzieci z biegunką często są hospitalizowane. Zasada jest taka, że maluch powinien tyle samo otrzymać płynów, ile stracił. Jeśli dzieci nie chcą pić, muszą dostać kroplówkę.

Groźba wylądowania w szpitalu wisiała nad moimi dziećmi kilka razy w przypadku kilkudniowej biegunki. Dzieci miały wstręt do picia, ale uciekałam się do różnych sposobów, żeby picie przemycić. Wodę albo herbatkę wlewałam do butelki z miarką, żeby kontrolować ile już dziecko wypiło płynów. A potem, nawet po jednej łyżeczce, podawałam mu je. Trwało to godzinami, ale jeśli przez cały dzień dziecko wypiło odpowiednią ilość, to miałam pewność, że nie odwodni się i nie wylądujemy w szpitalu.

Trochę mniej groźnie wygląda to u starszych dzieci (przedszkolaków). Potrzebują lekarskiej pomocy, gdy biegunka trwa kilka dni, a w kupce jest krew, śluz lub ropa. Mimo że czują się wtedy bardzo źle, to jednak u nich ryzyko szybkiego odwodnienia nie jest tak wielkie jak u niemowląt. Ale i tu musisz dopilnować, by dziecko dużo piło.

Biegunka u dziecka: przyczyny

- Więcej niż trzy luźne stolce, w stosunku do oddawanych w okresie zdrowia, oznaczają biegunkę. Często towarzyszą temu bóle brzucha, nudności, wymioty, złe samopoczucie. Jeśli przebieg choroby nie jest zbyt gwałtowny, należy ją leczyć w domu - mówi lek. med. Andrzej Mierzecki, specjalista pediatra z Centrum Medycznego ENEL-MED.

Przyczyny wystąpienia biegunki są różne, mogą być spowodowane zakażeniem wirusowym (blisko połowę zakażeń powodują rotawirusy), bakteryjnym (np. gronkowce, pałeczki Salmonella lub E. coli), pasożyty, np. lamblie, a także z powodu błędów dietetycznych np. obfitego, tłustego, nieświeżego jedzenia, dużej ilości zjedzonych owoców, wypitych soków, z powodu alergii.

Biegunka może być również objawem nadchodzącej infekcji. - U niemowląt, które są karmione zgodnie z zaleceniami lekarza lub piersią, biegunka wywołana zatruciem pokarmowym zdarza się rzadko. Bardziej prawdopodobną przyczyną wodnistych stolców i wymiotów jest infekcja rotawirusowa, która dla małego człowieka może być groźna, ponieważ szybko może doprowadzić do odwodnienia, szczególnie w połączeniu z wymiotami i gorączką. Dlatego każdego niemowlaka z biegunką i dziecko poniżej drugiego roku życia z ostrą biegunką powinien obejrzeć lekarz. Oczywiście trzeba pamiętać, że noworodki i niemowlęta karmione piersią, oddają luźne stolce kilka razy w ciągu dnia, ale tych nie nazywamy biegunką. Dopiero, gdy w pieluszce pojawią się śluz, krew lub gdy liczba stolców wzrośnie o trzy w stosunku do oddawanych do tego czasu, a dziecko zacznie wymiotować lub gorączkować, należy szybko skonsultować się z lekarzem - mówi pediatra.

Pilnej konsultacji wymaga także dziecko apatyczne, dziwnie senne lub za bardzo pobudzone.

Biegunka u dzieci: leczenie, domowe sposoby

Najważniejsze, by poić chorego malucha. - Najlepiej preparatem elektrolitowym, gdyż tylko taki zapewnia wchłanianie wody i może zastępować kroplówki. Preparaty podaje się małymi ilościami i często, np. co 5 minut po 5 ml niemowlętom. Starszym dzieciom można podawać nieco większe ilości, ale niezbyt dużo, gdyż każde nadmierne wypełnienie żołądka może spowodować wymioty.

Przez pierwsze cztery godziny od pojawienia się biegunki rezygnujemy z karmienia (także piersią) i poimy elektrolitami. Jeśli pacjent zdecydowanie odmawia picia elektrolitów, to podajmy np. chłodną wodę lekko osłodzoną, ze szczyptą soli. Skuteczne są także probiotyki, które dzięki pożytecznym bakteriom kwasu mlekowego, przywracają prawidłową florą bakteryjną jelit i wypierają chorobotwórcze drobnoustroje. Badania dowodzą, że podawanie probiotyków skraca czas trwania biegunki. Podajemy je również niemowlętom - mówi dr Andrzej Mierzecki.

Dawniej, w czasie biegunki, podawało się dzieciom węgiel. - Nie dowiedziono jego skuteczności. Zamiast węgla lepsza i skuteczna jest smecta - dodaje lekarz. Niewskazane są także preparaty zatrzymujące biegunkę przeznaczone dla dorosłych, ponieważ u dzieci mogą spowodować porażenie jelit. - Jeżeli objawy choroby nie znikają po 2-3 dniach albo gdy pojawia się gorączka powyżej 38 stopni C z bólem głowy, dreszczami, ciężka biegunka z osłabieniem i wymiotami, krew lub śluz w kale, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza - radzi pediatra.

Biegunka u dzieci: dieta

W czasie choroby nie należy głodzić dziecka, ponieważ głodówka bardzo osłabia organizm. Warto wiedzieć, że małe porcje jedzenia stymulują jelita do gojenia się. Zatem należy podawać mniejsze porcje jedzenia, a częściej. - Noworodka karmimy piersią, poza czterogodzinną przerwą w karmieniu w pierwszym okresie choroby, kiedy skupiamy się na pojeniu. Zwracać należy szczególną uwagę na aktywność dziecka. Nadmierna senność, niechęć do picia, wymagają szybkiego kontaktu z lekarzem - mówi.

W przypadku starszych dzieci zalecana jest dieta lekkostrawna, co oznacza, że podaje się normalne, zdrowe posiłki, ale także po czterogodzinnej przerwie od pojawienia się biegunki.

Starszemu niemowlęciu można podać zupę jarzynową z chudym mięsem, papkę z ugotowanej marchwi i ziemniaków, zmiksowaną z łyżką mięsa z kurczaka lub cielęciny albo kleik ryżowy na wodzie. Nie zaszkodzą też gotowane ziemniaki, potrawka z kurczakiem i ryżem z marchewką, jarzynowe pulpeciki gotowane w wodzie lub na parze. Można podać też ugotowane przetarte jabłko lub delikatny kompot, ryż zapiekany z jabłkiem, domowej roboty kisiel z owoców, np. z czarnych jagód, sucharki. Do picia podajemy przede wszystkim wodę, niesłodzone herbatki, np. rumiankową lub koperkową.

W czasie biegunki należy unikać surowych owoców i cukru, a także dań smażonych i ciężkostrawnych - których i tak lepiej nie dawać nawet starszym dzieciom.

współpraca: Agnieszka Usiarczyk