Sepsa to nadmierna reakcja układu odpornościowego człowieka na zakażenie. Może pojawić się w wyniku zakażenia krwi różnorodnymi gatunkami bakterii, grzybów, a nawet wirusów.
„Sepsa”, „ciężka sepsa” i „wstrząs septyczny” to terminy określające nasilenie reakcji organizmu na zakażenie krwi. Sepsa stanowi bezpośrednie zagrożenie życia pacjenta, ponieważ w jej przebiegu może dojść do niewydolności takich narządów jak nerki, wątroba, serce i płuca.
Należy odróżnić sepsę tzw. szpitalną od sepsy wywołanej przez zakażenia nabyte poza szpitalem. Ta pierwsza dotyczy pacjentów obciążonych wieloma czynnikami ryzyka, to znaczy takich, u których stwierdzono jakąś chorobę towarzyszącą, pacjentów po operacjach, po długotrwałych antybiotykoterapiach, chemio- i radioterapii lub pacjentów z cewnikami naczyniowymi lub dopęcherzowymi. To wszystko obniża odporność pacjenta i ułatwia wniknięcie drobnoustrojów do organizmu. Sepsa szpitalna wywoływana może być przez bardzo wiele różnych bakterii, w tym bakterie typowo szpitalne, zazwyczaj oporne na antybiotyki.
Natomiast sepsa pozaszpitalna dotyczy głównie dzieci, młodzieży i ludzi młodych, bez wyraźnych czynników ryzyka, ale może wystąpić u ludzi w każdym wieku. Przypadki sepsy pozaszpitalnej występują często u osób wcześniej zupełnie zdrowych. Zakażenia przybierające postać takiej sepsy są najczęściej wywoływane przez niewielką liczbę gatunków bakteryjnych, takich jak Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenes. Chorzy z sepsą zarówno szpitalną jak i pozaszpitalną, ze względu na gwałtowny przebieg i ciężki stan wymagają leczenia głównie na oddziałach intensywnej opieki medycznej. Bakterie wywołujące sepsę pozaszpitalną (jak na przykład meningokoki) są zazwyczaj bardziej wrażliwe na antybiotyki niż bakterie powodujące sepsę szpitalną.