Na diecie z przekreślonym kłosem

O tym, że dziecko ma celiakię, rodzice dowiadują się dopiero gdy w menu malucha na dobre zagości pieczywo, kasza manna, makarony, biszkopty, herbatniki. Ujawnienie się choroby może potrwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy po zjedzeniu produktów zawierających gluten. Tymczasem wprowadzenie glutenu w czasie karmienia piersią w 5 miesiącu życia, może zmniejszać ryzyko wystąpienia celiakii o 50 proc. i może zwiększać tolerancję glutenu.

Celiakia (choroba trzewna) spowodowana jest wrodzoną nietolerancją glutenu. — U dzieci z genetyczną predyspozycją, które zjedzą produkty zawierające gluten, dochodzi do uszkodzenia i zaniku błony śluzowej jelita i zaniku kosmków jelita cienkiego. Klinicznym odzwierciedleniem tego procesu jest rozwój zespołu złego wchłaniania, który następuje w ciągu kilku miesięcy od wprowadzenia glutenu do diety. Jednak, gdy choroba zostanie wykryta i u dziecka zostanie zastosowana dieta bezglutenowa, kosmki błony śluzowej jelita się regenerują. Dziecko zaczyna przybierać na wadze i staje się pogodniejsze — mówi Elżbieta Banaś, specjalistka ds. żywienia człowieka i dietetyki z Kliniki Pediatrii (oddział Pediatrii i Żywienia) w Centrum Zdrowia Dziecka. Należy pamiętać, że celiakia nie mija i jest chorobą utrzymującą się przez całe życie. — Gdy przestrzegamy diety, choroba nie daje objawów, ale dolegliwości powracają, gdy dziecko zje produkt zanieczyszczony glutenem — przestrzega specjalistka.

Celiaklia: objawy

Objawy celiaklii występują po wprowadzeniu glutenu do diety. Gdy dziecko nagle przestaje przybierać na wadze, nie rośnie, ma mniejszy apetyt, robi obfite stolce z obecnym śluzem, ma duży brzuch, a przy tym cienkie rączki i nóżki, stało się apatyczne, rozdrażnione, wówczas diagnozuje się pełnoobjawową celiakię tzw. zaniedbaną.

Dzięki szybkiemu podjęciu leczenia, czyli wprowadzeniu diety bezglutenowej, objawy choroby cofają się i dziecko ma szanse na prawidłowy rozwój. — Jeśli zaś objawy choroby zostaną zbagatelizowane bądź rodzice nie będą pilnować diety malca, może dojść do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, do niedokrwistości, niedożywienia, gorszego rozwoju psychicznego i emocjonalnego, krzywicy, osteoporozy w młodym wieku, zmian skórnych. Zastosowanie u dziecka diety bezglutenowej obniża także ryzyko wystąpienia m. in. nowotworów jelita cienkiego czy chorób autoimmunologicznych — mówi specjalistka z Centrum Zdrowia Dziecka.

Celiaklia: nie ma leczenia, jest dieta

Celiakii nie leczy się farmakologicznie. Jedynym sposobem na ustąpienie jej objawów jest bezwzględne przestrzeganie diety. Gluten występuje w pszenicy, jęczmieniu, życie i owsie. A więc obecny jest w mące pszennej i jej przetworach, w kaszy kuskus, w mannie, w mące żytniej i jej przetworach, w kaszy mazurskiej, perłowej, w pęczaku, w płatkach owsianych i produktach z owsa, w otrębach pszennych, przetworach z orkiszu.

— Poza całkowitą eliminacją z jadłospisu produktów zbożowych glutenowych należy wykluczyć niektóre produkty, które w składzie mogą zawierać surowce glutenowe np. parówki, pasztety, mielone mięsa, kiełbasy, konserwy rybne i mięsne — dodaje specjalistka. Gluten jest także w keczupie, czekoladzie z nadzieniem, w gumach do żucia, pieczywie cukierniczym, wafelkach, herbatnikach, biszkoptach, paluszkach, jogurcie z dodatkiem muesli, kawie zbożowej, w serach topionych. Gdy dziecko jest małe, rodzicom łatwiej jest kontrolować co zjada, gdy dorośnie, musi wiedzieć na co choruje i czego mu nie wolno jeść. Często konieczna jest opieka psychologa, który będzie wspierać zarówno chore dziecko jak i rodziców.

Dieta bezglutenowa: co można jeść?

Dziecko chore na celiakię może jeść: ryż, kukurydzę, grykę, szarłat (amarantus), tapiokę, skrobię ziemniaczaną, soję, proso, gdyż w nich gluten nie występuje. Są to produkty naturalnie wolne od glutenu.

Obecnie na rynku dostępny jest szeroki asortyment zbożowych bezglutenowych przetworów spożywczych z surowców naturalnie bezglutenowych. Dostępne są też gotowe mieszanki mąki bezglutenowej, co pozwala na przygotowywanie wielu potraw mącznych i wypieku ciast bezglutenowych w domu.

Oprócz tego, do kupienia są artykuły, z których gluten usunięto jak np. skrobia pszenna bezglutenowa.

Dziecko chore na celiakię może jeść m.in. chleby z mąki gryczanej, ryżowej, kukurydzianej, sojowej, bułki, makarony i kasze bezglutenowe, mleko, śmietankę, kefir, ser twarogowy, chude mięsa, ryby, jaja, cukier, miód, dżemy, konfitury.

— Trzeba pamiętać, że według polskich przepisów zawartość glutenu w tego typu produktach nie powinna przekraczać granicy 1 mg/100g suchej masy. Produkty zbożowe odpowiednie dla diety bezglutenowej są zaliczane do kategorii produktów dietetycznych i muszą być specjalnie znakowane międzynarodowym symbolem „przekreślony kłos” lub napisem „produkt bezglutenowy” — mówi Elżbieta Banaś.

Ostrożnym należy być, gdy na opakowaniu nie ma takiego symbolu. — Wówczas należy dokładnie czytać etykietę i pamiętać, że jeśli na opakowaniu nie określono pochodzenia skrobi, mąki, emulgatorów czy stabilizatorów, mogą one zawierać gluten. Gluten może wchodzić w skład substancji zapachowych stosowanych np. do jogurtów, lodów lub napojów oraz jako substancja wypełniająca w preparatach witaminowych lub niektórych lekach — dodaje. Rodzice dzieci chorych na celiakię powinni bardzo uważnie czytać wszystkie etykiety i w razie wątpliwości zrezygnować z produktów o niepewnym składzie. Można skontaktować się z dietetykiem lub pediatrą, który podpowie czy dany produkt można podać dziecku. — Jedzenie dla chorego malca najlepiej kupować w sklepach ze zdrową żywnością. — radzi Banaś.

Dieta bezglutenowa: warzywa i owoce muszą być!

Dieta bezglutenowa u dzieci może być dietą ubogoresztkową. — Może osłabiać perystaltykę jelit i przyczyniać się do dłuższego zalegania treści pokarmowej w jelicie, co w konsekwencji może prowadzić do nasilenia procesów gnilnych oraz zaparć — tłumaczy specjalistka ds. żywienia człowieka i dietetyki z Kliniki Pediatrii (oddział Pediatrii i Żywienia) w Centrum Zdrowia Dziecka. Dlatego, w zależności od wieku i stanu klinicznego należy podawać dziecku owoce i warzywa, kaszę gryczaną, ryż brązowy, kaszę jaglaną, pestki dyni, ziarna słonecznika, zmielone siemię lniane, ziarna sezamu, orzechy, migdały. — Produkty te w naturalnej postaci nie zawierają glutenu, a dostarczą bardzo cennego błonnika — mówi.

Wprowadzenie glutenu w czasie karmienia piersią w 5 miesiącu życia, może zmniejszać ryzyko wystąpienia celiakii o 50 proc. i może zwiększać tolerancję glutenu - piszemy o tym w tekstach dotyczących wzbogacania jadłospisu niemowląt. Na eBobas.pl znajdziesz wiele innych porad, z którymi rozszerzanie diety dziecka nie będzie trudne.
 

Dieta bezglutenowa: przepisy warte polecenia! 

Chleb bezglutenowy na zakwasie

Lody bananowe z mango i jagodami goji

Sernik makowy vel makowiec serowy

Panna cotta z tapioką