Kiedy może wystąpić. Konsekwencje konfliktu serologicznego

Żeby uniknąć negatywnych konsekwencji konfliktu serologicznego, każda kobieta powinna najpóźniej na początku ciąży wykonać badanie własnej grupy krwi, a jeśli to konieczne, także grupy krwi ojca dziecka.

Kiedy może wystąpić konflikt serologiczny?

Gdy matka dziecka ma grupę krwi Rh ujemną, a ojciec Rh dodatnią, mówimy wtedy o niezgodności serologicznej, której konsekwencją może być konflikt serologiczny.

Każdy człowiek ma określoną tzw. główną grupę krwi: A, B, O czy AB. Oprócz tego, każdy z nas (85% całej populacji) może mieć jeszcze jeden czynnik: Rh. O tej grupie ludzi mówimy, że są Rh dodatni. Pozostali, nie mający czynnika Rh, to osoby Rh ujemne. Czynnik Rh, najogólniej rzecz ujmując, jest antygenem. Podany do organizmu, który go nie posiada, powoduje powstawanie przeciwciał, które go niszczą. W konsekwencji niszczone są krwinki czerwone, odpowiedzialne za transport tlenu w organizmie, także w organizmie płodu, co może doprowadzić do niedokrwistości i niedotlenienia.

Jeśli dziecko, rosnące w łonie matki, odziedziczyło po ojcu czynnik Rh dodatni i jego krwinki podczas ciąży przenikną do organizmu matki, która ma cechy Rh minus, wówczas organizm matki (najczęściej dochodzi do tego podczas porodu lub poronienia) zaczyna produkować przeciwciała przeciwko krwinkom czerwonym dziecka, niszcząc je. Do konfliktu bardzo rzadko dochodzi podczas pierwszej ciąży, gdyż matka wówczas jeszcze nie posiada dostatecznej ilości przeciwciał, ale z każdą kolejną ciążą niebezpieczeństwo negatywnych skutków konfliktu serologicznego rośnie.

Konflikt serologiczny: konsekwencje dla dziecka

W wyniku konfliktu serologicznego ujawnia się w płodzie choroba hemolityczna, polegająca na rozpadzie krwinek czerwonych, przy czym jest to choroba wyłącznie płodu, całkowicie bezobjawowa u matki.

Obecnie powszechnie prowadzi się profilaktykę konfliktu serologicznego, przede wszystkim zobowiązując wszystkie ciężarne kobiety do wykonania badania grupy krwi i czynnika Rh, o ile nie robiły tego nigdy wcześniej (badanie wykonuje się zasadniczo raz w życiu).

Przyszłe matki, które są „Rh dodatnie”, mogą spać spokojnie. W przypadku „Rh ujemnych”, lekarz zleca zbadanie grupy krwi ojca. Jeśli ojciec jest również „Rh ujemny”, to nie ma żadnego zagrożenia, jednak gdy jest on „Rh dodatni” (a takich jest, jak wyżej wspomniano, większość ludzi), to wówczas mówimy o konflikcie serologicznym.

W takich razach matce podaje się immunoglobulinę, która ma zapobiegać wytwarzaniu przeciwciał przez jej organizm. Dzięki temu rodzice mimo konfliktu Rh mogą mieć więcej niż jedno zdrowe dziecko. W Polsce nie stosuje się podawania immunoglobuliny w ciąży, choć w kilku krajach jest to praktykowane. Jeśli kobieta miała podaną immunoglobulinę w ciąży, musi o tym koniecznie powiedzieć w szpitalu.