Hyperemesis gravidarum, męcząca przypadłość

80 proc. ciężarnych cierpi na poranne mdłości i wymioty w pierwszych tygodniach ciąży. Jednak u niektórych kobiet są one na tyle dokuczliwe, że wymagają hospitalizacji. Z taką przypadłością zmaga się, będąc w trzeciej ciąży, księżna Kate Middleton.

Hyperemesis gravidarum, czyli niepowściągliwe wymioty są dużo poważniejsze niż typowe nudności. Kobiety, które cierpią z tego powodu, na ogół wymagają pomocy medycznej. Charakterystycznym objawem są: silne mdłości i wymioty (w ostrych postaciach nawet kilkadziesiąt razy dziennie), znaczna utrata masy ciała - powyżej 5 proc. Pojawiają się niedobory żywieniowe i witaminowe, odwodnienie, ketonuria, niskie ciśnienie tętnicze, panie odczuwają zmęczenie, bóle głowy, może dojść do zasłabnięcia. Czasem występują również poważniejsze zaburzenia zdrowotne, np. związane z uszkodzeniem przełyku w efekcie częstych wymiotów. Tego typu symptomy zaczynają doskwierać zwykle około 5.-6. tygodnia ciąży, najbardziej zaś dają znać o sobie w późniejszych tygodniach - ok. 8.-9. Zwykle ustępują do 16.-20. tygodnia, choć niektórym kobietom mogą dokuczać przez całą ciążę.

- Objawy mogą pojawiać się jednocześnie lub nie i nie każdego dnia będą takie same, ale jeśli pacjentka cały czas jest narażona na czynnik, który akurat w jej przypadku jest przyczyną dolegliwości, to sytuacja może się nawet pogarszać. Pamiętam pacjentkę, która była przyjmowana na oddział patologii ciąży z powodu niepowściągliwych wymiotów z zaburzeniami elektrolitowymi. W ciągu kilku dni hospitalizacji jej stan poprawiał się na tyle, że była wypisywana do domu, po czym po trzech-pięciu dniach znów wracała do szpitala z dolegliwościami. W trakcie kolejnej z rzędu hospitalizacji, po licznych rozmowach z nią okazało się, że jedyną sytuacją, jaka zmieniła się w porównaniu ze stanem sprzed ciąży, była obecność jej teściowej, która przyjechała w odwiedziny i zamieszkała z pacjentka i jej mężem. Pacjentka swoje relacje z teściową określała jako poprawne, jednak zdecydowaliśmy, że należy podjąć próbę „wyproszenia” teściowej i – ku absolutnemu zdziwieniu pacjentki i męża – jej powrót do własnego mieszkania okazał się być wystarczającym i skutecznym leczeniem niepowściągliwych wymiotów - mówi dr n. med. Ewa Kurowska, ginekolog-położnik ze Szpitala Medicover.

Niepowściągliwe wymioty nie zagrażają płodowi, chociaż ciężka ich postać może przyczynić się do niskiej masy urodzeniowej dziecka czy też wcześniejszego porodu. - Ponadto niedobory witaminowe u ciężarnych mogą spowodować zaburzenia wzrostu płodu, co z kolei może powodować nieprawidłowy wzrost jego organów bądź ich całkowity brak - dodaje dr Kurowska.

Przyczyny niepowściągliwych wymiotów: hormony i uwarunkowania genetyczne

Przyczyna dolegliwości nie jest znana. Zdaniem lekarzy, mogą je wywołać zmiany hormonalne, które zachodzą w czasie ciąży. Ryzyko wystąpienia niepowściągliwych wymiotów zwiększają też niektóre choroby, takie jak nadczynność tarczycy, cukrzyca, choroby narządu moczowo-płciowego, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, metaboliczne, neurologiczne. Niepowściągliwe wymioty diagnozuje się też u kobiet, które doświadczyły ich w poprzedniej ciąży lub które w rodzinie miały tego typu przypadki.

- Jeśli niepowściągliwe wymioty pojawiły się w pierwszej ciąży, można się ich spodziewać w kolejnej, ale nie można zakładać tego ze 100-procentową pewnością - mówi ginekolog.

Niepowściągliwe wymioty w ciąży: leczenie

Kobiety, które cierpią na tę przypadłość, muszą skonsultować się z lekarzem. Leczenie jest objawowe, obejmujące dożylne podawanie płynów, leków przeciwwymiotnych oraz wyrównywanie niedoborów witamin, by zminimalizować ryzyko powikłań. Lekarze zalecają też modyfikację diety - ciężarna powinna jeść mniejsze porcje, a częściej oraz unikać kwaśnych i pikantnych dań oraz intensywnych zapachów. - Należy unikać potraw o intensywnym zapachu, z dużą ilością ziół. Każda kobieta może inaczej reagować na różne produkty i sama, metodą prób i błędów, musi dojść do najkorzystniejszego dla niej jadłospisu. Produkty pieczone, ciężkostrawne, napoje gazowane, wysokosłodzone to te, których radziłabym unikać w pierwszej kolejności - mówi dr Ewa Kurowska.

W ciężkich postaciach niepowściągliwych wymiotów konieczna jest hospitalizacja, podawanie dożylnie płynów, a nawet wprowadzenie żywienia pozajelitowego. - Jeśli pacjentka nie może przyjmować płynów doustnie, ma kołatania serca bądź zaburzenia widzenia, bóle głowy i odczuwa ogólne osłabienie, to te wszystkie objawy powinny zmobilizować ją do pilnego kontaktu z lekarzem prowadzącym - dodaje.