Dziecku mówimy prawdę, ale rozważnie

O tym, jak pomóc dziecku pogodzić się ze śmiercią bliskiej osoby, przejść przez żałobę, rozmawiamy z Aleksandrą Wilkin-Day, psychologiem

Jak pomóc dziecku przetrwać żałobę?

Przede wszystkim należy dać mu czas na jej przeżycie. Trzeba odbudowywać u dziecka poczucia bezpieczeństwa. Ogromną w tym rolę ma utrzymanie porządku dnia i tygodnia: nadal jest szkoła, lekcje, posiłki, obowiązki, dodatkowe zajęcia, chodzenie spać o stałej porze. To pokazuje, że życie trwa nadal, świat wokół nie przestaje istnieć, są pewne rzeczy stałe i przewidywalne.

Poza tym należy dziecku okazać wsparcie i akceptację. Nie można blokować wyrażania emocji, pamiętając o tym, że mogą one być bardzo różne, rozmawiać o nich. Jednocześnie nie możemy dziecka do niczego zmuszać: może nie chcieć rozmawiać, ważne jest, by wiedziało, że jeśli poczuje taką potrzebę, to nie jest samo, że wszystkie uczucia, które przeżywa, są w porządku i mają prawo się pojawić.

Odejście bliskiej osoby jest dla dziecka przerwaniem bardzo ważnej więzi. Dlatego ważne jest, by mogło ono pożegnać się ze zmarłym, ale jednocześnie zachować tę więź. Pomocne jest zachowanie wspomnień, tworzenie albumów, skrzynek czy słoiczków pamięci, a także odwiedzanie grobu, wybieranie kwiatów i zniczy. Dzieci mogą mieć też potrzebę rysowania obrazków, laurek dla zmarłej osoby i zanoszenia ich na cmentarz – dzięki temu czują, że nadal mają kontakt z ukochaną osobą. Rodzice wierzący mogą przekazać swoją wiarę w życie po śmierci, nadzieję na spotkanie ze zmarłą osobą.

Dorosłemu, który sam przeżywa żałobę, czasem bardzo trudno jest okazać dziecku wsparcie, poświęcić mu tyle czasu, ile potrzebuje, poradzić sobie z tą podwójną żałobą i dawką emocji - własną i dziecka.

Dlatego warto poszukać wsparcia innych osób, pozostałej rodziny, przyjaciół, wychowawców dziecka. Czasem pomocny może okazać się psycholog. Rodzic, który sam nie może pogodzić się ze śmiercią bliskiej osoby, może nie być w stanie rozmawiać o tym z dzieckiem i trudno oczekiwać, by był dla niego wsparciem w sytuacji, gdy sam bardzo tego wsparcia potrzebuje. Należy jednak zadbać o to, by przy dziecku był ktoś, kto będzie gotowy z nim rozmawiać i przyjąć wszystkie trudne pytania i emocje, które mogą się pojawić.

Unikanie rozmów o śmierci bliskiej osoby, powoduje w dziecku jeszcze większe poczucie zagrożenia i zagubienia, bowiem nie rozumie ono tego, co się stało, ani tego, co przeżywa. Rozmawiając o tym, dajemy przestrzeń do wyrażenia emocji, umożliwiamy szybszy powrót do równowagi, przygotowujemy na inne trudne sytuacje w życiu a zarazem chronimy przed długotrwałymi konsekwencjami nieprzeżytej żałoby.