O piękny uśmiech trzeba zadbać

Zgryz kształtuje się przez wiele lat i każdy etap w rozwoju dziecka ma znaczenie dla prawidłowego ustawienia zębów. Wszelkie wady są zauważalne już w momencie wyrastania zębów, a więc w bardzo wczesnym dzieciństwie. Im wcześniej zostaną wykryte, tym łatwiej je zniwelować.

— Jeśli każdy ząb styka się z dwoma zębami przeciwległej szczęki (z wyjątkiem dolnych siekaczy środkowych i górnych trzecich trzonowców, które stykają się z jednym zębem) oraz zęby górne wystają poza zęby dolne, mówimy o prawidłowym zgryzie. Każde inne ustawienie zębów uznaje się za wadę zgryzu — mówi Katarzyna Stupak, logopeda.

Najczęściej występującą wadą zgryzu w Europie jest tyłozgryz, w którym dolna szczęka jest cofnięta w głąb jamy ustnej w stosunku do szczęki górnej. Wśród dzieci spotykane są również inne wady zgryzu tj. przodozgryz, w którym żuchwa wysunięta jest do przodu i zęby dolne wysunięte są przed zęby górne. — Zgryz otwarty charakteryzuje się patologicznym ustawieniem zębów górnych i dolnych względem siebie, tzn. zęby dolnej szczęki nie schodzą się z zębami szczęki górnej w odcinku środkowym i/lub bocznym. Mamy różne rodzaje zgryzu otwartego: zgryz otwarty częściowy i otwarty całkowity — tłumaczy Katarzyna Stupak. Nieprawidłowością jest także zgryz głęboki, który cechuje się patologicznym ustawieniem siekaczy górnych i dolnych względem siebie, wówczas zdarza się, że zęby górne zbyt mocno zachodzą na zęby dolne i może dochodzić do nagryzania dziąsła. W zgryzie krzyżowym dolne zęby zachodzą na pewnym odcinku na górne.

Nie bagatelizuj objawów

Jest mnóstwo objawów nieprawidłowego zgryzu, które można zauważyć już u małego dziecka. — Rodzic powinien się zaniepokoić, jeżeli malec ma otwartą szparę ust z wystającymi, ciągle widocznymi siekaczami, otwarte lub niedomknięte usta z wysuniętą do przodu brodą i widocznym językiem, leżącym za dolnymi zębami lub trzymanym między zębami. Ponadto, jeśli język wpycha się między zęby podczas przełykania śliny, występują duże szpary między zębami, widoczne są stłoczenia zębów, nie ma kontaktu między zębami szczęki i żuchwy lub górny łuk szczęki zachodzi na dolny albo zęby dolne zakrywają górne, należy pokazać dziecko ortodoncie — wyjaśnia. Rodzice powinni także zgłosić się do lekarza, jeżeli zauważą, że rysy twarzy dziecka są asymetryczne, pociecha często pogryza ołówki, długopisy, obgryza paznokcie, wciąga dolną wargę i ją nagryza, nawykowo podpiera ręką brodę, zaciska i zgrzyta zębami, oddycha ustami, ma stale otwartą buzię, wady wymowy, utraciło zęby mleczne przed 6. rokiem życia, ma nadmiernie wysuniętą lub cofniętą brodę.

Każda wada zgryzu wymaga leczenia

Każda wada zgryzu wymaga leczenia, ponieważ może nieść za sobą poważne konsekwencje w rozwoju dziecka. Jednak nie każdą leczy się we wczesnym dzieciństwie. Czasami trzeba zaczekać aż malec podrośnie i zmieni się jego układ szczęk. Tyłozgryz leczy się dopiero u dziecka powyżej 10. roku życia, ponieważ dynamiczny rozwój kości w tym wieku sprawia, że terapia trwa krócej. — Gdybyśmy zaczęli leczenie u kilkulatka, z pewnością trwałoby dłużej, gdyż kości małego dziecka rozwijają się w tym wieku wolniej — mówi logopeda.

Poważniejsze wady wymagają natychmiastowego leczenia, gdyż mogą utrudniać funkcjonowanie. — Mogą prowadzić do deformacji twarzy, pacjenci, którym zęby zachodzą wzajemnie na siebie narażeni są na częstsze występowanie próchnicy, choroby przyzębia, rozchwianie zębów, a w przyszłości na paradontozę. Nieprawidłowo ukształtowany zgryz może także negatywnie wpłynąć na jakość artykulacji, zwłaszcza głosek s, z, c, dz ,sz ,rz ,cz ,dż ,ś, ź, ć, dź. Najczęściej spotykane wady wymowy współwystępujące wraz z wadą zgryzu to różne odmiany seplenienia — mówi Katarzyna Stupak.