Pierwsza miesiączka po porodzie

We wczesnym połogu, czyli w pierwszych dniach po porodzie, kobieta krwawi, ponieważ macica się obkurcza i oczyszcza. – Krwawienie tuż po porodzie nazywamy „odchodami”. Z początku są one krwiste, później brunatne, żółtawe, a na końcu szkliste, śluzowe. Odchody powinny zakończyć się pod koniec połogu, czyli około 5. tygodnia po porodzie. - Przy czym krwawienie czerwone, powinno ustąpić najpóźniej do 2-3 tygodni po porodzie - mówi Krystyna Derwisz, lekarz medycyny, specjalistka ginekologii i położnictwa.

W połogu zasadniczą rolę odgrywa higiena osobista kobiety. Po każdym oddaniu stolca kobieta powinna się podmyć, a w ciągu dnia po każdej zmianie podpaski prysznicować krocze. Zaleca się używać przy tym szarego mydła lub preparatu Tantum Rosa do higieny intymnej. Bezwzględnie należy unikać ciasnych czy obcisłych fig, oraz fig ze sztucznego tworzywa.

Jak długo trwa krwawienie w połogu?

Gdy krwawienie po porodzie stopniowo zmniejsza się i zmienia się jego barwa, wszystko przebiega prawidłowo. Kiedy jednak obfitość krwawienia jest wciąż taka sama, to sygnał, żeby iść do ginekologa. – Obfite, bolesne krwawienie i pojawienie się skrzepów wskazuje na nieprawidłowe obkurczanie się macicy i może być spowodowane zaleganiem resztek po porodzie (błon płodowych, elementów tkanek łożyska), lub na infekcję. Zwłaszcza mdły, słodkawy zapach odchodów może świadczyć o infekcji, dlatego też należy zwracać uwagę na ich woń.

Pacjentki na ogół same zauważają, gdy coś jest nie tak. Np. choć krwawienie jest niezbyt obfite, ma nieprzyjemny zapach i to budzi czujność położnicy. – W każdym przypadku, kiedy kobieta w połogu zaobserwuje u siebie jakieś niepokojące ją objawy, powinna niezwłocznie zgłosić się na badanie ginekologiczne. Uwaga! Nie wolno kłaść żadnych ciepłych okładów na podbrzusze.

- Lekarz ogląda krocze, czy się prawidłowo goi, jaki stan mają odchody, widzi, jak wygląda szyjka macicy, a za pomocą USG może sprawdzić szerokość jamy macicy i czy nie zalegają w niej resztki poporodowe. Badania palpacyjne i USG pozwalają lekarzowi orzec czy macica jest prawidłowo obkurczona i niebolesna – mówi dr Krystyna Derwisz.

Podczas połogu, warto też kontrolować temperaturę ciała, bo infekcja może nie tylko powodować rozbicie czy bóle w krzyżach, ale i wywołać gorączkę. Wszystkie te objawy są niebezpieczne dla pacjentki i wymagają konsultacji specjalisty. Infekcję leczy się antybiotykami.
Ale uwaga! Obfite krwawienie, czy pojawienie się skrzepów bez dodatkowych objawów, (szczególnie we wczesnym okresie połogu), wynikające z nieprawidłowego obkurczania się macicy, czasem wymaga tylko podania środków obkurczających macicę, i na tym na szczęście zwykle sprawa się kończy.

Pierwsza miesiączka po porodzie

Jeśli kobieta karmi dziecko piersią, i po odchodach poporodowych, w 3-4 tygodniu połogu nagle pojawia się u niej żywoczerwone krwawienie ze skrzepami - to też może świadczyć o jakichś pozostałościach w jamie macicy i wymaga natychmiastowej kontroli u lekarza - przestrzega ginekolog.

- Kobiety karmiące piersią na żądanie bez nocnej przerwy, przeważnie w ogóle nie dostają miesiączki przez cały okres karmienia. Jednak już dłuższa przerwa nocna w karmieniu piersią może spowodować spadek poziomu prolaktyny, powrót pracy jajników, i odblokowanie systemu hormonalnego. Wtedy nastąpi jajeczkowanie. Tylko te kobiety, które karmią dzieci na żądanie i bez przerwy dłuższej niż cztery godziny, mogą liczyć na to, że u nich w tym czasie nie przywróci się jajeczkowanie.

Zwykle jednak tak nie jest. Mamy cieszą się, że dziecko jest najedzone i przesypia dłuższą liczbę godzin. Kiedy niemowlę ma trzy miesiące, na ogół śpi w nocy około pięć godzin, i wtedy już taka laktacja z dłuższą przerwą nocną nie chroni kobiety przed jajeczkowaniem. Przy czym jajeczkowanie może się odbywać bez miesiączki! – przestrzega Krystyna Derwisz. – Wystarczy, tylko jedna owulacja i wtedy kobieta może niespodziewanie zajść w ciążę.

Pojawienie się miesiączki podczas karmienia jest bardzo indywidualne dla każdej kobiety. Wcale nie musi być tak, że kobieta karmiąca piersią na sto procent nie dostanie miesiączki. - Z doświadczenia wiem, że pacjentki po 4-5 tygodniach po porodzie, karmiące piersią dostają jednak okres: czasem jest to nawet cykl regularny np. co 28-30 dni, czasem nieregularny (pojawia się wtedy krwawienie co 1,5-2 miesięcy). Są też przypadki takie, kiedy karmiące mamy w ogóle nie dostają miesiączki, szczególnie kiedy laktacja była długa. Mogą nie mieć okresu nawet i dwa lata. Mam taką pacjentkę, karmiącą dziecko 3,5 letnie dwa razy dziennie piersią i do tej pory kobieta ta nie miesiączkuje - opowiada lekarka. Ale to są przypadki indywidualne.

Przeważnie kobiety, które karmiły piersią, dostają okres po 4 tygodniach od momentu, kiedy skończyły karmić. Powrót miesiączki jest najczęściej samoistny po zakończeniu laktacji.

Brak miesiączki u kobiety w połogu jest wynikiem wydzielania przez jej organizm hormonu zwanego prolaktyną.
To prolaktyna, która utrzymuje laktację, a wydzielana jest przez mechanizm ssania piersi, wpływa na zablokowanie pracy jajników i zahamowanie owulacji.

Kobiety, które w ogóle nie przystawiają dziecka do piersi, po 4 tygodniach po porodzie dostają miesiączkę. Cztery tygodnie po tym, jak zakończy się nawet to znikome wydzielanie pokarmu, miesiączka sama powinna przyjść.

Pierwsza miesiączka po porodzie inna niż przed porodem

- Czasem pierwsza miesiączka po porodzie jest bardziej obfita, lub bardziej bolesna niż przed zajściem w ciążę. Pacjentki określają, że zwykle jest inna niż przedtem, ale najczęściej po jakimś czasie wszystko wraca do normy. Te kobiety, które miały przed porodem regularne cykle miesięczne i prawidłowe, jeśli chodzi o obfitość i długość trwania, to po urodzeniu dziecka – i przywróceniu cyklu mają miesiączkowanie takie samo jak było.

Kobiety, które miały nieregularne miesiączkowanie – mówią często, że po porodzie cykl im się wyregulował, niekiedy jednak okres pojawia się ponownie nieregularnie. Nie ma żadnej reguły na miesiączkowanie po porodzie - każda kobieta ma okres na „swój sposób”. To cecha osobnicza – tłumaczy lek. medycyny Krystyna Derwisz.

Nie oznacza to, że nie można pomóc kobiecie w regulacji cyklu. – Jeśli pacjentka już nie karmi, i nie dostaje miesiączki w przewidzianym terminie, a po zbadaniu stężenia prolaktyny, widać, że wydzielanie hormonu jest w normie, wykonuje się dodatkowo badanie USG. Jeśli pogrubiona jest błona śluzowa w macicy, nie ma nic niepokojącego i nie ma kolejnej ciąży, to można podać progesteron (widać nie zdążył się jeszcze wytworzyć hormon, który powoduje złuszczenie błony macicy). Następny cykl po podaniu leku jest kontrolowany i jeśli sprawa się nie unormuje, wtedy pacjentka traktowana jest jak każda z zaburzeniami miesiączkowania - wyjaśnia lekarka.

Czasem po porodzie, miesiączka jest mniej bolesna. Bolesność miesiączkowania ma wiele przyczyn, ale ma też związek z budową szyjki macicy. Po porodzie to ujście zwykle jest rozszerzone i dlatego okres jest mniej bolesny. Czasem kobiety mają mikroogniska endometriozy przez zajściem w ciążę, a po porodzie ulegają one już załagodzeniu.
Po połogu miesiączki bywają czasem u niektórych kobiet mniej obfite, niż przed zajściem w ciążę. Nie ma się co martwić, bo związane to jest z oddziaływaniem hormonów ciążowych na macicę przez dziewięć miesięcy ciąży i kilka tygodni połogu – twierdzi ginekolog. Po pewnym czasie wszystko wraca do stanu wyjściowego sprzed ciąży.

*Krystyna Derwisz, lekarz medycyny, specjalistka ginekologii i położnictwa Szpitala Specjalistycznego im. St. Żeromskiego w Krakowie.