Czy wiesz w jakich produktach jest niebezpieczna dla organizmu rtęć?

Co prawda z aptek już znikły termometry z rtęcią, ciągle są jednak obecne w wielu domach. Rtęć jest również w świetlówkach. I termometry i świetlówki czasami się rozbijają. A rtęć, to drugi (po plutonie) najbardziej toksyczny pierwiastek na Ziemi! Co robić w awaryjnej sytuacji?

Po pierwsze, trzeba szeroko otworzyć okno (jeśli pomieszczenie je ma) lub w inny sposób przewietrzyć miejsce, w którym doszło do stłuczenia. Po drugie, trzeba zabezpieczyć pomieszczenie, tak by nikt - oprócz osoby która będzie sprzątać rtęć - nie wchodził i nie roznosił rtęci po mieszkaniu.
 

Najważniejsze to zebranie rtęci, która w temperaturze pokojowej jest cieczą o bardzo dużej gęstości i rozsypuje się po pomieszczeniu w postaci drobnych kropelek. Eksperci radzą, by do jej zbierania używać np. zakraplacza do oczu, gumowej gruszki (w żadnym wypadku nie można próbować łapać kropelek ręką, nieskuteczne jest też ich „zamiatanie”). Zebrane krople trzeba przenieść do szczelnie zamykanego naczynia (np. do słoika), włożyć tam narzędzie, którym zbieraliśmy rtęć, nalać wody i zakręcić słoik. Resztki szkła z rozbitej świetlówki czy termometru trzeba zebrać w gumowych rękawiczkach.

Podłogę ścieramy jednorazowymi, wilgotnymi ręcznikami papierowymi. Pod żadnym pozorem do sprzątania nie uruchamiamy odkurzacza. Resztki po sprzątaniu (kawałki szkła, zużyte ręczniki, rękawiczki) umieszczamy w szczelnym worku plastikowym, zawiązujemy go i całość oddajemy do punktu zbierania świetlówek lub punktu zbierania odpadów. Uwaga! Naczynie z rtęcią trzeba transportować ostrożnie (żeby uniknąć powtórnego rozbicia).
 

Dlaczego tak ważny jest tryb postępowania przy sprzątaniu rtęci?

Rtęć magazynuje się w organizmach żywych i zatruwa je. Według Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (US Environmental Protection Agency), rtęć tylko z jednego termometru (1 gram) jest w stanie zatruć jezioro o powierzchni 8 ha!

Tymczasem 54 proc. Polaków nie wie, jak zneutralizować rozlaną rtęć i uniknąć zatrucia – wynika z badań TNS Polska, zrealizowanych w ramach kampanii społeczno edukacyjnej „Zielone okno – wyrzuć rtęć ze swojego życia”. Polacy, poza termometrami, nie umieją – w większości – wskazać produktów, w których obecna jest rtęć. Co trzeci Polak wie, że jest ona w świetlówkach, co dziesiąty wymienia dawne plomby dentystyczne oraz okna. Tymczasem do produkcji okien wykorzystywane jest około 1,5 tony rtęci rocznie, a rtęć jest stosowana w większości mas uszczelniających do okien.

Częścią kampanii są zajęcia edukacyjne prowadzone w przedszkolach, skierowane do pięcio i sześciolatków. Dzieci w sześciu miastach Polski: Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Warszawie oraz Poznaniu uczą się, jak segregować śmieci, dowiadują się, czym są odpady niebezpieczne, jak z nimi postępować, a w szczególności, jak unikać zagrożeń związanych z rtęcią. - Gdy nam samym brakuje świadomości o zagrożeniu, wspaniale, że przedszkola stają się miejscami, w których najmłodsi zdobywają wiedzę i kształtują proekologiczne postawy – mówi Sławomir Brzózek, wiceprezes Fundacji Nasza Ziemia, współorganizatora kampanii.

Celem kampanii jest zarówno zwrócenie uwagi na niebezpieczeństwa, związane z obecnością rtęci w otoczeniu człowieka, jak i na istnienie alternatywnych, bezrtęciowych rozwiązań.