Wysokość alimentów zależy od możliwości rodzica i potrzeb dziecka

Alimenty to nic innego jak zapewnienie środków utrzymania i wychowania - najczęściej to zobowiązanie rodziców wobec dzieci (istnieje też np. obowiązek alimentacyjny małżonków wobec siebie, rodziców czy też rodzeństwa, ale to oddzielny temat). Zobowiązanie rodziców wobec dzieci powstaje w momencie przyjścia dziecka na świat i trwa do czasu uzyskania przez nie pełnoletności lub zakończenia nauki.

Jak zwiększyć dotychczasowe alimenty?

Jeśli nie zgadzamy się z wysokością alimentów zasądzonych przez sąd rejonowy, w ciągu trzech tygodni możemy wnieść apelację (każda ze stron). Sąd okręgowy może utrzymać wyrok sądu rejonowego, podnieść lub obniżyć alimenty, albo przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia sądowi rejonowemu.

Później o zmianę wysokości alimentów można wystąpić jeśli "zmienią się okoliczności". Zmianą taką może być zarówno zmiana zarobków, jak i zmiany zaszłe w życiu od wydania ostatniego prawomocnego wyroku, np. zwiększenie się potrzeb dziecka (zmiana szkoły, choroba, rehabilitacja) lub - z drugiej strony - istotne zmniejszenie możliwości finansowych płatnika.

Składając wniosek o zmianę alimentów należy uzasadnić, dlaczego konieczne jest ich podwyższenie lub obniżenie.

Adwokaci z długoletnią praktyką natychmiast rozpoznają zachowania, które mają na celu zmniejszenie wysokości płaconych świadczeń. - Widać jak na dłoni, jak ktoś próbuje wywieść w pole sąd i powoda. W małżeństwie zarabiał 15 tysięcy, a potem nagle jego zarobki maleją do 10 czy 5 tys. zł - i występuje o obniżenie alimentów. Pytany przed sądem o drogi samochód odpowiada, że należy do mamusi - opowiada Jachacy. Teoretycznie sąd może wówczas złożyć zawiadomienie do prokuratury o składaniu fałszywych zeznań.

Obniżenie alimentów zdarza się rzadko i jedynie wtedy, kiedy na skutek zdarzeń losowych płacący rzeczywiście stracił zdolność zarabiania - poważnie zachorował, został kaleką, przeszedł na rentę i ledwo mu starcza do pierwszego.

Co zrobić, jak rodzic nie płaci?

Jeśli wyrok jest prawomocny, a osoba zobowiązana do płacenia alimentów nie chce tego robić, trzeba zwrócić się do komornika. Wcześniej należy wziąć z sądu odpis wyroku. Można wybrać komornika rejonowego (wg adresu sądu, który wydał orzeczenie) lub właściwego według miejsca zamieszkania dziecka. Komornik egzekwując należności od dłużnika może zająć jego wynagrodzenie lub części majątku.
Uporczywe uchylanie się od płacenia alimentów jest karane jako przestępstwo. O ściganie za takie przestępstwo może wnioskować pokrzywdzony lub np. opieka społeczna.

Jeśli zobowiązany do alimentów wyjechał za granicę, sprawa się komplikuje. Każdy kraj i każda z umów międzynarodowych w tym zakresie mają własne wymagania formalne. Jednak sądy okręgowe są niejako pośrednikami w egzekwowaniu alimentów zagranicznych i mają obowiązek udzielać informacji o tym, jakie czynności należy podjąć, aby ściągnąć alimenty z zagranicy i jakie dokumenty należy w tym celu złożyć.

Do kiedy?

Obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci trwa, dopóki dziecko nie jest w stanie samochodzielnie się utrzymać. Obowiązek ten nie wygasa automatycznie, kiedy dziecko osiąga pełnoletność. Jeśli dziecko jest w stanie się utrzymać, a nie chce dobrowolnie zrezygnować z alimentów, należy wnieść pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Zawarcie przez dziecko małżeństwa sprawia, że obowiązek jego utrzymania przechodzi na małżonka (chyba, że małżonek nie ma dochodów, bo np. studiuje).

Prawo dopuszcza możliwość ściągania alimentów nie tylko od rodziców, ale też od dalszych krewnych dziecka, np. dziadków. Dzieje się tak wtedy, gdy osoba bezpośrednio zobowiązana nie żyje lub nie jest w stanie wywiązać się ze zobowiązania. Sam fakt lepszej sytuacji finansowej dziadków nie może być jednak podstawą do przerzucenia na nich obowiązku płacenia alimentów.