Musi być zgoda obojga rodziców

Zdecydowaliśmy się z żoną na rozwód bez orzekania o winie. Mamy jedno dziecko. Żona chce, by przy rozwodzie sąd powierzył jej opiekę nad 5-letnią córką, nie zamierza ograniczać mi kontaktów z dzieckiem, ale w wyroku chce wpisania spotkań z dzieckiem raz w tygodniu na dwie godziny, co drugiego weekendu, tygodnia ferii zimowych i dwóch tygodni w wakacje. Ja uważam, że to za mało i jestem gotowy do podjęcia się opieki naprzemiennej. W jaki sposób mógłbym uzasadnić moje stanowisko przed sądem i czy w ogóle sąd może zasądzić, że będziemy oboje sprawować opiekę nad dzieckiem?

Kwestia władzy rodzicielskiej nierozerwalnie wiąże się z kontaktami z dzieckiem. Nie są to jednak pojęcia tożsame, możliwa jest bowiem sytuacja, w której rodzic pozbawiony praw rodzicielskich może spotykać się ze swoimi dziećmi. Taka sytuacja uregulowana została w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Zgodnie z regulacją art. 113 KRiO, niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2004 r. (sygn. akt IV CK 615/03) podkreślił, że osobista styczność z dzieckiem nie jest atrybutem władzy rodzicielskiej i prawo do tego mają rodzice nawet wtedy, gdy władzy rodzicielskiej zostali pozbawieni. Realizacja osobistej styczności z dzieckiem może następować w różnej formie, również poprzez określenie terminów i sposobu spotkań.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 58 § 1 wskazuje, iż w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Dodatkowo § 1a wskazuje, że Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, o którym mowa w § 1, i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

Odpowiadając na zadane pytanie wskazać należy, że Sąd może powierzyć władzę rodzicielską, której elementem jest również opieka nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojgu rodzicom ustalając jednocześnie miejsce pobytu dziecka przy matce bądź ojcu. Jednakże, aby Sąd mógł przyznać władzę rodzicielską obojgu rodzicom musi być zgodny wniosek co do tej władzy obojga rodziców, wskazane miejsce pobytu dziecka oraz dołączone porozumienie co do sposobu ustalenia kontaktów z dzieckiem, czyli kiedy będą odbywały się kontakty i w jaki sposób.

Nadto Pana żona wnosząc o przyznanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem tylko jej musi wskazać w jaki sposób chce ograniczyć władzę rodzicielską Panu i dlaczego chce takiego ograniczenia władzy rodzicielskiej. Pan odpowiadając na jej pozew może nie zgodzić się z jej wnioskiem i wnieść o przyznanie władzy rodzicielskiej Panu bądź obojgu rodzicom, lub też zaproponować opiekę naprzemienną.

Jednakże w Polsce sądy bardzo rzadko orzekają ten ostatni wariant, czyli opiekę naprzemienną, kierując się opiniami RODK, które z zasady przeciwne są takiej opiece. Ponadto chcąc, aby Sąd zastosował opiekę naprzemienną musi być Pan zgodny w tym zakresie z żoną. To oznacza, że zawsze najpierw musi być w tej sprawie porozumienie obojga rozwodzących się małżonków.

W odpowiedzi na pozew może Pan zaproponować inny sposób i częstotliwość kontaktów z dzieckiem niż ten wskazany przez Pana żonę. Uzasadniając swoje stanowisko może Pan wskazać, że nigdy pomiędzy Państwem nie było konfliktów co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, np. co do wyboru szkoły, spędzania wolnego czasu, sposobu leczenia, wyjazdów. Ponadto zawsze wspólnie współdziałaliście w sprawach dziecka i nie było na tym tle sporów. Dodatkowo uzasadniając sposób ustalenia i częstotliwość kontaktów należy wskazać, iż ma Pan dobry kontakt z dzieckiem, dziecko jest z Panem związane emocjonalnie i uczuciowo dlatego też, zaproponowany przez Pana sposób kontaktów jest zgodny z dobrem dziecka.