„Gęsia skórka” nie jest groźna

Mama trzynastomiesięcznego Rafałka jest przerażona po ostatniej wizycie u dermatologa. U chłopca stwierdzono przymieszkowe rogowacenie skóry. Krostki, które maluch ma na buzi, rączkach i nóżkach utrzymują się już prawie rok. Lekarz rodzinny uspokajał, że to samo przejdzie. Czy diagnoza dermatologa to coś poważnego?

O nadmiernym rogowaceniu skóry rozmawiamy z dr n. med. Moniką Kapińską-Mrowiecką, dermatologiem i alergologiem

Co się stosuje na rogowacenie mieszków u dzieci starszych lub nawet nastolatków?

U dzieci starszych i młodzieży, u których rogowacenie mieszkowe może być nasilone, stosuje się tzw. retinoidy, czyli preparaty pochodne kwasu witaminy A tzw. tretinoinę.

W jakim wieku głównie objawia się rogowacenie mieszkowe?

U niemowląt i małych dzieci rogowacenie przymieszkowe najczęściej związane jest z suchością skóry, która może być wyrazem łagodnych postaci atopowego zapalenia skóry. U młodzieży zmiany nasilone na twarzy, a szczególnie policzkach, ramionach, udach i pośladkach mogą być związane z wiekiem pokwitania i zmianami hormonalnymi, typowymi dla tego wieku.
Przebieg jest też łagodny i zmiany mogą ustąpić samoistnie lub stosuje się leczenie o którym wcześniej mówiłam. Zawsze to zaburzenie nasila się jesienią i zimą, a zdecydowanie poprawia w okresie letnim.

Czasem dzieci, a szczególnie nastolatki lubią dłubać przy takich zmianach skórnych, czy to jest niebezpieczne i dlaczego?

Wszelkie próby usuwania mechanicznego, to znaczy. wyskubywania czopków rogowych mogą spowodować pojawienie się blizn i wtedy szczególnie chętnie przepisuje się leczenie zmniejszające te objawy. U nastolatków, jak i osób dorosłych można uzyskać dużą poprawę poprzez stosowanie złuszczania naskórka tzw. peelingu. Stosując peelingi mechaniczne czy chemiczne możemy uzyskać całkowite ustąpienie zmian lub widoczną poprawę. Takie zabiegi powinny być jednak wykonywane przez lekarza.

Czy objawy przymieszkowego rogowacenia skóry są tak wyraźne, że trudno je pomylić z innymi chorobami?

Rozpoznanie rogowacenia przymieszkowego jest łatwe – jednak musimy wziąć pod uwagę i inne zaburzenia, którym te same objawy mogą towarzyszyć, a mianowicie: niedobór witaminy A, rzadką chorobę, jaką jest liszaj czerwony Wilsona, schorzenie o nazwie łupież czerwony mieszkowy, czy rogowacenie mieszkowe wyłysiające. Są to schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego i nie występują w wieku niemowlęcym.

Czy często rogowacenie skóry pojawia się u małych dzieci?

W wieku niemowlęcym objawia się rzadko, we wczesnym dzieciństwie pojawia się zwykle między pierwszym, a piątym rokiem życia i może współistnieć z AZS. W okresie pokwitania nastolatków jest zjawiskiem dość częstym i ogólnie można powiedzieć, że dziewczynki mają częściej problem niż chłopcy. U osób dorosłych występowanie rogowacenia jest rzadsze niż w wieku pokwitania i może być cechą danej osoby utrzymującą się do końca życia.

Czym grozi przeoczenie przez mamę np. w niemowlęctwie rogowacenia skóry?

Rogowacenie przymieszkowe jest zaburzeniem łagodnym i niekoniecznie musi być leczone, natomiast jeżeli mu towarzyszy duże wysuszenie skóry, objawy zapalne skóry (pęcherzyki) należy poddać dziecko badaniu u dermatologa, celem ustalenia ewentualnego podejrzenia w kierunku atopowego zapalenia skóry lub chorób związanych z zaburzeniami rogowacenia naskórka. Jeżeli badania to potwierdzą konieczne jest stosowanie się do zaleceń lekarza (dermatologa, alergologa, pediatry).

Co może sama matka zastosować?

Emolienty, dostępne w aptekach dostosowane do wieku dziecka, zalecane w atopowym zapaleniu skóry i suchości skóry, a także kąpiele lecznicze z dodatkiem preparatów olejowych: o składzie olejku macadamia, alantoliny, masła Shea, parafiny, czy oleju parafinowego.

* Dr n. med. Monika Kapińska-Mrowiecka, dermatolog i alergolog, ordynator Oddziału Dermatologii Szpitala Specjalistycznego im. St. Żeromskiego w Krakowie